Ara ki bulasın ...

11 Aralık 2013

İlk Futbol Maçı

Huddersfield kalecisi William Mercer 1925


Gerçekten, mahalle maçı gevşekliğindeydi her şey. İngiltere adına bir milli takım derleme işini Oxford Üniversitesi takımının kaptanı Cuthbert John Ottaway’e vermişlerdi, İskoçya’da ise bir federasyon olmadığından milli takımı ayarlama işini Queen’s Park kulübü üstlenmişti. İngiltere dokuz farklı takımdan adam toplamıştı, İskoçya’da ise Queen’s Park’ın sekreteri memleketin bütün kulüplerine haber yollamasına rağmen kimseden cevap gelmeyince İskoçya milli takımı olarak sahaya mecburen Queen’s Park kadrosu çıkmıştı. 


Kurallar ve standartlar henüz pek gevşekti. Meşin topun resmi ağırlığı henüz o sene saptanmıştı. Kaleler havadardı; üst direk 1882’de takılacak, ağ 1892’de gerilecekti. Faul çıtası çok yüksekti, şarj ölçüleri güreştekinden çok da farklı değildi. Stres kırığı, çapraz bağ gibi terminolojiler kimsenin umurunda değildi, birbirlerinin kaval kemiğine dalıyor, ses etmeden kalkıp devam ediyorlardı. Zaten hakemlik de ancak ertesi sene kurumlaşacaktı. İlk milli maçın oynandığı sıralarda hakemler hâlâ misafir statüsündeydiler. İki takım da birer yardımcı hakem getiriyordu ama kararları takım kaptanları veriyordu (Faul yapan takımın kaptanı, oyunu durdurup topu rakibe teslim ediyordu), ancak anlaşmazlık durumunda yandaki hakemler çağırılıp danışılıyordu. Yeni yeni, yardımcı hakemler de anlaşamadığında görüşüne başvurulacak bir üçüncü hakemi saha kenarında bulundurmaya başlamışlardı. 


İngilizler irikıyım, İskoçlar sebatkâr 

İskoçya-İngiltere milli maçı, Glasgow’un kuzey mahallesi Partick’teki Hamilton Crescent kriket sahasında oynandı. 4 bin seyirciyi küçümsemeyin. O zamanlar seyirci 500’ü aştı mı ‘oo, kalabalık’ deniyordu. Zamanın basını, İngiliz oyuncuların irikıyımlıklarıyla dikkat çektiğini, İskoçların ufak kaldığını ama dirençli ve sebatkâr olduklarını kaydetmiş. 

İngiltere 1-1-8 dizilişiyle ‘hücuuum!’ futbolunun iptidaisini oynuyordu. Topu alan, kaptırana, devrilene ya da sıkı bir tekmeye yakalanana kadar sürüyor, kaleyi gördü mü de abanıyordu. Kaptanları Ottaway de yıkılmaz bir driblingci olarak ünlenmişti. Sahaya 2-2-6 dizilişiyle yayılan İskoçlar ise sürekli beraber oynadıkları için daha uyumluydular; zaten bol paslı bir oyun stiline sahiptiler. 


Devre arası yoktu 

Maçın ilk yarısında İskoçya’nın bir şutu gol gibi göründü. İstişarelerde bulunmak üzere kenardan hakem çağrıldı, İskoç hakem William Keay topun çizgiyi geçmediği kanaatinde olduğunu söyledi, “Tamam” dediler, oyun golsüz devam etti. Devre arası ve saha değişimi henüz 1875’te icat edileceğinden, kesintisiz devam! İngiltere bastırdı ama organize İskoç savunmasını aşamadı, golsüz bitti ilk milli maç. 

8 Mart 1873’te Londra’daki rövanş da golsüz sona erecek. 7 Mart 1874’te yine Partick/Glasgow’da yapılan üçüncü maçı ise İskoçya 2-1 kazanacaktı. İnsanlık tarihinin ilk üç futbol milli maçı bunlardır. Britanya dışındaki ilk milli maç otuz yıl sonra, 1902’de Uruguay-Arjantin arasında oynanacaktır. 


Bu ilk milli maç, modern futbolun mucidi olan İngilizlerin bu oyunun üstadı ve ‘bir numarası’ olduğu mitine, daha doğmaktayken tekmeyi basmıştır. İngiltere’nin en iyi falan olmadığı, ilk müsabakalarında görülmüştü. İlk milli maç, iki rakip stilin müsabakasıydı aynı zamanda. İngilizler İskoçya’nın kombinasyonlu oyunu karşısında ‘geri kafalı’ durumuna düşmüşlerdi; doğrusu pek de ‘erkekçe’ ve ‘centilmence’ bulmadıkları bu stille baş edemiyorlardı. 


İlk milli maçın kahramanlarına ne oldu? İngiltere kaptanı ve seçicisi Ottaway (Aynı zamanda kriketçiydi) henüz 27 yaşında tüberkülozdan öldü. İlk İskoç milli takımını oluşturan FC Queen’s Park, halen İskoçya Üçüncü Kümesi’nde (4. Basamak) top koşturuyor. Mahalle maçıyla milli maçın neticede aynı soydan ‘oyun’ olduğunu bize düşündüren bu tatlı hatıra önünde eğiliyoruz.

TANIL BORA
Kaynak : http://www.radikal.com.tr/yazarlar/tanil_bora/mahalle_maci_zevkinde_ilk_milli_mac-1163726